Atjo Westerhuis dierenarts in EduVet Dierenkliniek locatie Veenendaal.
Laatste update: december 2023
Extra literatuur:
- Https://www.eduvet.nl/achterhandproblemen-bij-de-hond-en-homeopathie/
- Https://www.eduvet.nl/voorste-kruisband-vkb-ruptuur-bij-de-hond/
- Https://www.eduvet.nl/kreupele-voorpoot-bij-de-hond/
Artrose (osteoartritis)
Artrose of osteoartritis is een chronische ontsteking van het gewricht (chronische artritis) waardoor de gezondheid van de daarbij betrokken weefsels – bot, kraakbeen, bindweefsel, klierweefsel – geleidelijk verslechterd. Dit leidt tot pijn en functieverlies van het gewricht.
Symptomen
De symptomen van artrose zijn in het begin vaak subtiel en dus lastig te herkennen. Dat komt meestal doordat de hond pas in een later stadium laat zien dat hij of zij pijn heeft. In een vroeg stadium weet de hond het goed te verbergen. Artrose kan al op jonge leeftijd ontstaan en zal dan ook geleidelijk verergeren. Veel voorkomende symptomen bij artrose zijn:
- Stijfheid: moeilijk kunnen opstaan of gaan liggen, stram lopen
- Langzaam lopen, achterblijven bij de wandeling in plaats van vooruit te lopen
- Moeite met traplopen of in de auto ‘springen’
- Minder interesse om te spelen
- Gedrag verandert, lijkt depressief, kan humeurig zijn
- Kreupelheid, sneller blesseren, langer herstel
… en als het nog erger wordt:
- Pauzes nemen tijdens een wandeling in de vorm van stoppen, zitten of liggen
- Pijnreactie of gillen bij aanraken. NB: in dat geval direct de dierenarts consulteren. Het kan dan ook een bottumor zijn.
Omdat een hond in het algemeen ongemak makkelijk een plek kan geven, zodat het aan de buitenkant niet te zien is, kan het zijn dat bij een oudere hond de klachten worden afgedaan als ‘ouderdomsklachten’, terwijl hij of zij wel degelijk pijn ervaart. Dat kan worden vastgesteld als er een duidelijk verschil is in klachten tussen met en zonder pijnstilling.
Oorzaken
Bij een gezond gewricht zijn de botuiteinden bedekt met kraakbeen. Het kraakbeen is een zacht weefsel dat het bot beschermt en zorgt dat een hond soepel (en zonder pijn) kan bewegen. In de gezonde situatie kan een gewricht heel veel verdragen zonder enige schade. Oorzaken waardoor het mis gaat zijn: overbelasting (overgewicht, overbelasting bij werk- en sporthonden), verkeerde belasting (trauma), groeistoornis, genetisch probleem (ED, HD, OCD), instabiliteit (VKB-ruptuur, CES),
Gevolgen
Het chronische ontstekingsproces is in feite een vicieuze cirkel. Ontsteking veroorzaakt pijn. Pijn leidt tot minder beweging. Minder beweging betekent gewichtstoename en afname van de spiermassa (spieratrofie). Inmiddels zorgt de ontsteking voor verdere aftakeling van het gewricht, wat weer extra pijn, sneller blesseren en langer herstel met zich meebrengt.
Behandeling van Artrose
Artrose vraagt om een levenslange behandeling. De behandeling bestaat uit meerdere behandelingen. Regelmatig fysieke controle en overleg over het resultaat van de behandeling en over het vervolg van de behandeling is belangrijk.
Overgewicht
Overgewicht moet serieus aangepakt worden. Om de vicieuze cirkel van pijn, onvoldoende beweging, overgewicht, spieratrofie, verdere aftakeling van het gewricht, pijn, enzovoort te doorbreken, is aanpak van het overgewicht de basis voor de volgende stappen.
Pijnstilling/ontstekingsremmers
Hoofdrol bij het doorbreken van de vicieuze cirkel van pijn is de pijnstiller die niet alleen pijnstiller is, maar ook ontstekingsremmer. Als de hond geen pijn heeft zal motivatie om meer te bewegen toenemen. Beweging door pijnstilling en tegelijkertijd ontstekingsremming zullen verdere aftakeling van het gewricht kunnen afremmen.
We kunnen verschillende klassen medicatie inzetten als pijnstiller en/of ontstekingsremmer. Gezien dit medicatie zal zijn die langdurig gegeven moeten worden, zoeken we graag naar de meest specifieke en daarmee de minst belastende medicatie voor het lichaam. Om deze verschillende klassen te visualiseren, maken we dit duidelijk met een boom, waarbij één dor blaadje het gewricht met osteoartritis voorstelt.
Corticosteroïden
Als we corticosteroïden (bijv. prednison) in zouden zetten, grijpen we in op een level wat zich afspeelt al bij de stam van de boom. Gelukkig kennen we ook klassieke NSAID’s, die pas ingrijpen op het level van de tak. Wel is dit nog steeds een level, wat in het lichaam van de hond op de lange termijn, toch nog nadelige effecten zou kunnen veroorzaken.
Klassieke NSAID’s
Tegenwoordig kennen we ook NSAID’s van de Piprant klasse, die zich alleen richten op de dat ene dorre blaadje, alleen de osteoartritis, waardoor deze ook voor langere termijn gebruik veilig ingezet kan worden.
Tramadol en/of bedinvetmab
Als de osteoartritis in een te ernstige mate gevorderd is en een NSAID daardoor niet meer toereikend is qua pijnstilling, kunnen we deze medicatie nog aanvullen met bijvoorbeeld tramadol of injecties met bedinvetmab. Deze medicaties werken niet ontstekingsremmend, maar zijn wel hele goede en effectieve (aanvullende) pijnstillers.
Voeding en voedingssupplementen
Voeding met de juiste balans ten aanzien van de wensen: minder calorieën i.v.m. gewichtsafname, voldoende calorieën en voedingsstoffen voor herstel van spierverlies en voor meer beweging. Als voedingssupplementen kan gedacht worden aan: omega-3 vetzuren concentraat (Doils). Groenlipmossel (Flexadin met UCII).
Complementaire geneeswijzen
In een aantal gevallen kunnen andere complementaire geneeswijzen zoals acupunctuur, plantgeneeskunde en/of homeopathie nog zinvol ondersteunen.
