Verschil fabrieksmatige puppymelk of zelf samengestelde puppymelk
Wij vergelijken tevenmelk, fabrieksmatig samengestelde puppymelk en zelf samengestelde puppymelk met elkaar. Als de teef niet in staat is om haar pups te zogen, geen of onvoldoende melk produceert, de kwaliteit van de melk afwijkend is (onvoldoende voedingswaarde of infectie) of pups de moedermelk niet verdragen (braken en/of diarree), zijn wij aangewezen op het gebruik van ‘kunstmelk’. Kiezen wij voor fabrieksmatig of zelf samengestelde puppymelk?
We kijken naar samenstelling en hoeveelheid. Voor de berekening van de benodigde hoeveelheid puppymelk per etmaal wordt de volgende berekening uitgevoerd:
Voor 1 gram groei is 16 kJ aan metabole energie nodig. Stel we hebben een pup met een geboortegewicht van 200 gram. Een pup verdubbelt zijn gewicht in 8 dagen. In een periode van 8 dagen is dus 200 gram x 16 kJ = 3200 kJ nodig = 400 kJ per etmaal.
Tevenmelk
Samenstelling tevenmelk (bron: Faculteit Diergeneeskunde Utrecht)
|
Energie kJ/ml |
Vet % |
Eiwit % |
|
5.1 |
9.3 |
7.2 |
Bij een energiegehalte van 5.1 kJ zal de pup 78 ml tevenmelk per etmaal moeten opnemen; berekend over 8 voedingsbeurten = 9,8 ml per keer.
Het drinken van tevenmelk van / bij de moederteef zelf verdient de voorkeur, ook in verband met overdracht van de (juiste) antistoffen.
Fabrieksmatig samengestelde puppymelk
Samenstelling van Babydog Milk® van Royal Canin (in kant en klare oplossing)
|
Energie kJ/ml |
Vet % |
Eiwit % |
|
4.3 |
7.2 |
6.1 |
Bij een energiegehalte van 4.3 kJ zal de pup 93 ml oplossing fabrieksmatig samengestelde puppymelk per etmaal moeten opnemen; berekend over 8 voedingsbeurten = 11,6 ml per keer.
De absolute hoeveelheden energie, vet (valt nog binnen de marge) en eiwit per etmaal zijn gelijk aan die van tevenmelk door het meervolume van circa 20%.
Bij de fabrieksmatig samengestelde puppymelk wordt behalve naar metabole energie, vet- en eiwitsamenstelling ook gekeken naar aminozuurpatroon, biologische waarde, verteerbaarheid en vetzuursamenstelling.
Zelf samengestelde puppymelk
Berekening van een in de praktijk toegepast recept (bron: www.fatsecret.nl)
|
Bestanddelen |
Hoeveelheid |
Energie in kJ |
Vet in gram |
Eiwit in gram |
| Volle melk |
250 ml |
648 |
8.4 |
8.3 |
| Rauw ei |
1 |
272 |
4.4 |
5.5 |
| Volle slagroom |
30 ml |
431 |
11.3 |
0.6 |
| Suiker |
20 gram |
324 |
0 |
0 |
| Totaal |
340 ml |
1675 |
24.1 |
14.4 |
Samenstelling zelf samengestelde puppymelk
|
Energie kJ/ml |
Vet % |
Eiwit % |
|
4.9 |
7.1 |
4.2 |
Bij een energiegehalte van 4.9 kJ zal de pup 82 ml oplossing zelfbereide samengestelde puppymelk per etmaal moeten opnemen; berekend over 8 voedingsbeurten = 10,2 ml per keer.
In deze samenstelling is er een gering tekort aan vet en een flink tekort aan eiwit.
Rauw ei(wit) bevat avidine. Avidine bindt biotine en als dit mengsel langer dan enkele dagen gevoerd wordt kan biotine deficiëntie optreden.
In de praktijk wordt bij de berekening van de hoeveelheid zelf samengestelde puppymelk vaak niet uitgegaan van de hoeveelheid benodigde metabole energie per gram groei, maar van een behoefte van 100 ml puppymelk per kg lichaamsgewicht per etmaal. Voor de voorbeeldpup neemt bij die berekening de dagelijkse hoeveelheid melk in 8 dagen geleidelijk toe van 2,5 – 5 ml. Dat is veel te weinig!
In de praktijk menen (ervaren) fokkers, dat de zelfbereide puppymelk volgens bovenstaand recept ‘succesvol’ is. De melk wordt zeer goed geaccepteerd / verdragen en bewerkstelligt ‘voldoende groei’. Mogelijk door een hogere viscositeit van de oplossing is er bij flesvoeding minder snel sprake van verslikken. Fokkers melden dat ze de pups dank zij het recept ‘er doorheen gehaald hebben’. Dat zijn ‘ervaringen’!
Op basis van deze vergelijkende ministudie kunnen we niet anders concluderen dan dat het ‘succes’ van deze zelf samengestelde voeding alleen maar mogelijk is als er sprake is van bijvoedinggedurende een korte periode (maximaal 1 – 2 dagen) in uiterste nood en als er sprake is van toch nog ruim voldoende ‘aanvulling’ door tevenmelk.
Er zijn pups die koemelk slecht verdragen; geitenmelk is dan een goed alternatief.
Conclusie
Conclusie is dat in alle gevallen waarin kunstmelkvoeding noodzakelijk is, zeker in het geval van volledige kunstmelkvoeding, moet worden gebruik gemaakt van fabrieksmatig samengestelde puppymelk. Een professionele fokker moet altijd (verse!) fabrieksmatig samengestelde kunstmelk(poeder) in huis hebben. Ervaringen uit de praktijk leren ons, dat het niet overbodig is om nog eens extra te benadrukken, dat men zich bij de bereiding van (fabrieksmatig samengestelde) kunstmelk strict aan het voorschrift op de verpakking houdt.
Ofschoon de sondevoeding de beste manier is om pups te voeden, is de ervaring in de praktijk dat veel fokkers er tegen opzien en het uiteindelijk met een fles of een disposable spuit (zonder sonde) doen. Vooral bij het gebruik van een disposable spuit is uiterste voorzichtigheid geboden. Let bij flesvoeding op een goed functionerende speen. Bij flesvoeding is een voldoende sterke pup met goede zuig- en slikreflex van belang. Ook de houding van het dier ten opzichte van de speen/fles (horizontaal) is belangrijk om verslikken te voorkomen.
Juiste positie bij flesvoeding
Bron: Small Animal Clinical Nutrition 5th Ed Hand et al. 2010 Mark Morris Institute
De kans op verslikken en als gevolg daarvan een levensbedreigende verslikpneumonie is bij goede sondevoeding veel kleiner. Laat dierenarts, paraveterinair of ervaren fokker het voordoen!
Lees extra informatie m.b.t.:
Het overnemen van de tevenzorg | Bron: Faculteit Diergeneeskunde (collegedictaat), Esther Plantinga, Auke Schaefers-Okkens, Jeffrey de Gier, Karin Albers-Wolthers en Ronald Corbee.
